اوکراین، سرگردان میان شرق و غرب
فروپاشی دیوار برلین و انقلاب های اروپای شرقی و در نهایت سقوط اتحاد جماهیر شوروی و استقلال جمهوری های رنگانگ آن اگرچه روسیه را نیز از سلطه مخرب کمونیسم رهانید، اما در مقابل این کشور را با بحران هویت بزرگی مواجه کرد. این کشور داعیه دار رهبری شرق بود. از سویی پاکسازی آثار کمونیسم از اقتصاد و اجتماع این کشور، راه را بر سرازیر شدن شیوه های غربی در همه جنبه های حیات مردم این کشور باز می کرد و از سوی دیگر دست شستن از میراث شوروی در روابط بین الملل تصمیمی دشوار و همچون جدا کردن عضوی از بدن سخت و دردناک بود. این کشور جایگاه خود در ارتباط با جمهوری های سابق شوروی را موقعیت «برادر بزرگ تر» تعریف کرده و به شکل های مختلف تلاش کرده تا اوضاع سیاسی و اقتصادی آنها را تحت کنترل داشته باشد. اگرچه این گونه عملکردها از جانب روسیه را می توان در ارتباط با کشورهای دیگر مخصوصا در خاورمیانه هم مشاهده کرد، اما به شکل اخص روسیه کشورهای جدا شده از شوروی را حیاط خلوت خود می داند و در تلاش است تا با وجود وابستگی اقتصادی که به غرب و خصوصا امریکا دارد، در عین حال به آنها بقبولاند که هژمونی او در این منطقه را به رسمیت بشناسند.
آرمانگرایی و عدالت از نگاه فون هایک
فریدریش فون هایک سنت فرانسوی آزادی و مدرنیته را بنیان نظریه پردازی هایی می داند که بر تاسیس عقلانی نهادهای مدرن تاکید می کند. آیا این سنت چند ساله معلول خلقیات فرانسوی است؟ داریوش شایگان در یکی از گفت وگوهایش با رامین جهانبگلو در مقایسه ذهنیت فرانسوی و انگلیسی چنین می گوید: فرانسوی سخنگویی بلیغ است، خوب استدلال می کند و در چندین زمین بازی می کند. از آنجا که انسانی فرهنگی است به راحتی از موضوعی به موضوع دیگر می رود و به یمن موهبت استعدادی که در جدل پردازی دارد، می تواند حکم قطعی صادر و آن را به دیگران هم تلقین کند. اما آنچه مایه قوتش است، نقطه ضعفش نیز هست زیرا این احکام قطعی قالبی اند و به ندرت بر داده ها و تجربه ها متکی هستند غاماف انگلیسی را می توان حیرت زده کرد اما نمی توان او را به این ترتیب متقاعد کرد. برای متزلزل کردن یک انگلیسی باید دلایل مهمی را برایش ثابت کرد.(زیر آسمان های جهان، ص 27)
خیزش «پوتینیسم»
هنگامی که جنگ سرد به پایان رسید، کشور مجارستان جایگاه ویژه‌یی در جریان انقلاب‌های 1989 را به خود اختصاص داده بود. این کشور نخستین کشور از اقمار شوروی بود که کمونیسم را رها کرده و لیبرال دموکراسی را در آغوش کشید. این کشور امروز بار دیگر پیشتاز شده و نخستین کشور اروپایی است که دست به تقبیح دموکراسی زده و از آن فاصله می‌گیرد. همزمان خود را با سیستم جدیدی سازگار می‌کند و ارزش‌هایی را نهادینه می‌کند که بهترین مصداق آنها روسیه تحت حکومت ولادمیر پوتین است اما این ارزش‌ها به همان اندازه که در روسیه وجود دارد، در کشورهای دیگر نیز بازتاب دارند.
دوراهی اخلاقی طبقه متوسط جهان عرب
این یادداشت طارق عثمان در مجله فارین افر را در تاریخ 12 شهریور 93 برای روزنامه ابتکار ترجمه کرده ام .
خشونت همه گیر و گسترده در خاورمیانه باعث انحراف توجهات جهانی نسبت به تغییر و تحول و گذارِ متزلزلی شده است که تقریبا همه جوامع بزرگ جهان عرب با آن مواجه اند. این تغییرات،طبقه متوسط جهان عرب را با یک انتخاب دشوار مواجه ساخته و از طرفی شکل و شمایل منطقه در آینده را ترسیم می کند .
ادامه مطلب ...
چرا بعد از سیزده سال هنوز هم از ما متنفرند
این یادداشت فرید زکریا در واشنگتن پست را در روز 22 شهریور 93 برای روزنامه ابتکار ترجمه کردم .
تماشای فیلم های نفرت انگیز اعدام خبرنگاران آمریکایی، احساسی را در من به وجود آورد که بی شباهت به خشم و عصبانیت ما بعد از حملات یازده سپتامبر نبود . بربریت و توحش مامورِ ایجادِ خشم و نفرت شده و در این راه موفق هم شده است . اما یازده سپتامبر این سوال را هم در ذهن من به وجود آورد «که چرا آنها از ما متنفرند»؟من سعی کردم در مقاله ای در مجله نیوزویک به این سوال پاسخ دهم . بار دیگر این مقاله را خواندم تا ببینم چه گزاره هایی را درست و کدامها را اشتباه گفته ام و در این سیزده سالی که از یازده سپتامبر گذشته است ، چه درسی از این واقعه گرفته ام .
ادامه مطلب ...