لیبرال دموکراسی ایرانی و مشکلات آن
این گفتگو را در تاریخ 18/2/1391 برای روزنامه اعتماد انجام دادم.(لینک)
دکتر احمد بنی جمالی، استاد علوم سیاسی و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد است. وی نویسنده کتاب آشوب (مطالعه یی در زندگی و شخصیت محمد مصدق) است و مطالعات، گفت وگوها و نوشته های متعددی در حوزه تاریخ معاصر ایران دارد.
در نگاه به سیر تحولات غرب مشاهده می شود که نظریه دولت مطلقه به عنوان رابطی میان عصر فئودالیته و دوران سرمایه داری پا به عرصه گذاشته بود. آیا نظریه لیبرالی برای تکوین و انسجام خود به وجود دولت مطلقه وابسته بود؟ آیا در جامعه یی مثل جامعه ایران اگر تحولات آن را سنجشی از تلاش برای نوسازی بدانیم، این تحولات را پشت سرگذاشته ایم؟
اولانظریه دولت مطلقه مقدم است بر نظریه دولت لیبرالی. دوم اینکه دولت مطلقه پوشش ایدئولوژیک و نظری است برای نظم دادن به نزاع طبقاتی که در قرن 16تا18 در جامعه اروپایی به وجود آمده و در جریان بود. یعنی یک نظریه انتزاعی روی هوا نیست، کاملامابه ازای اجتماعی و طبقاتی دارد و به این خاطر است که تحولات در آنجا کامل انجام می شود. ایدئولوژی لیبرالی و حتی سنت فکری دولت مطلقه قبل از آن نظراتی که صرفا از طرف چند نفر طرح شوند، نیست. نظریاتی هستند که در حقیقت توسط یک نیروی اجتماعی، نمایندگی می شوند. آن نیروی اجتماعی، خواسته های اجتماعی و اقتصادی خود را در قالب این نظریه ارائه می دهد. به همین دلیل است که میان آرای کسانی مثل هابز و لاک و کسانی دیگر چون استوارت میل که بعد ها می آیند، در واقع به نوعی تطابق با منافع آن نیروهای اجتماعی وجود دارد.
معترضان وال استریت چه می گویند
اخیرا و در سال 2012 شورش هایی در انگلستان و نیز در امریکا با عناوینی چون اشغال وال استریت و در اعتراض به آنچه سیستم ناعادلانه اقتصادی است، بر پا شد. نکته مهم در این شورش ها این بود که جریان های شناخته شده و شناسنامه دار چپ در این اعتراضات غایب بودند و به قول فوکویاما گروه های پوپولیست راست، اغلب میدان دار بودند. به نظر شما وضعیت چپ در اروپا و امریکا به چه صورت است و چرا در این حوادث نقش چندانی نداشتند؟